नेपाली राजनीतिलाई विकृत र विसङ्गतिपूर्ण बनाउन गिरिजाप्रसाद कोइराला र प्रचण्डमध्ये को बढी जिम्मेवार भन्ने विषयमा बहस छलफल गर्न सकिएला, तर काङ्ग्रेस पार्टीलाई भूमिकाहीन, गतिविधिहीन, सिद्धान्तहीन, निष्ठाविहीन, चरित्रहीन, दिशाहीन र ऊर्जाविहीन तुल्याउन हाल नेपाली काङ्ग्रेसका देउवा र पौडेलको प्रमुख भूमिका छ भन्ने निष्कर्षमा पुग्नचाहिँ नेपाली काङ्ग्रेसभित्र कुनै प्रकारको बहस–छलफल आवश्यक पर्ने ठानिँदैन हैन त?
पछिल्लो समयमा काङ्ग्रेस पार्टीलाई ब्रोइलर कुखुराजस्तो भरोसाविहीन बनाउन देउवाको सोच, व्यवहार र कार्यशैली मुख्य रूपले जिम्मेवार मानिएको छ । प्रधानमन्त्रीको भूमिकामा पूर्ण असफल मानिएका देउवा विपक्षी भूमिकामा झनै असफल र नालायक ठहरिन पुगेका छन् ।
पञ्चायतकालमा देउवाजीको जिब्रोमा करेन्ट लगाइदिएर भुत्ते बनाइएकोले उनी प्रस्ट बोल्न नसक्ने भएको भन्ने हल्ला चल्यो, मानिसले पत्याइदिए । तर, देउवाका सोच र क्रियाकलापको अवलोकन गर्दा उनको जिब्रो मात्र ‘भुत्ते’ ठहर गर्न मिल्ने देखिएन, पूरै भूमिका नै भुत्ते साबित भइसकेको छ ।
हाल मध्यपूर्वी तराईतिर कुनै सीके राउत नामक व्यक्तिको अगुवाइमा देश विखण्डन गराउने गतिविधि खतरनाक ढङ्गले बढाइएको छ, शेरबहादुरको काङ्ग्रेस ‘चुँ’ सम्म बोल्दैन । मानौँ, देश विभाजनको कुराले काङ्ग्रेसलाई दुखाउँदै दुखाउँदैन ।
सीकेका जत्थाले असोज ३ गते संविधान जलायो र कथित प्रदेश सरकारका मन्त्रीहरू पनि संविधान दहन समारोहमा सगौरव सहभागी भए, त्यसबारे पनि काङ्ग्रेस बोलेन । हो, वर्तमान संविधानले देश चलाउने होइन, जलाउने चरित्र बोकेको छ, त्यसलाई बेग्लै पाटोका रूपमा बुझ्न सकिन्छ ।तर, काङ्ग्रेसले आफ्ना नेता सुशील कोइरालाको नेतृत्वमा संविधान जारी भएको भन्दै निकै पौरखी कामका रूपमा त्यसको व्याख्या गर्ने गर्दछ । आफूले गौरवमय ठानेको छ र आफ्नै नेताको विशेष अग्रसरतामा जारी भएको भनिएको संविधान पृथकतावादीहरूले जलाउँदा पनि देउवाको वाक्य फुटेन, यसलाई पनि पञ्चायतकालमा लागेको करेन्टको असर भन्नुपर्ने हो र ?
[bs-quote quote=”पञ्चायतकालमा देउवाजीको जिब्रोमा करेन्ट लगाइदिएर भुत्ते बनाइएकोले उनी प्रस्ट बोल्न नसक्ने भएको भन्ने हल्ला चल्यो, मानिसले पत्याइदिए । तर, देउवाका सोच र क्रियाकलापको अवलोकन गर्दा उनको जिब्रो मात्र ‘भुत्ते’ ठहर गर्न मिल्ने देखिएन, पूरै भूमिका नै भुत्ते साबित भइसकेको छ ।” style=”default” align=”left” author_name=”मेश रोकाहा” author_job=”स्वतन्त्र युवा ” author_avatar=”https://www.setoshikhar.com/wp-content/uploads/2019/05/ramesh.jpg”][/bs-quote]
एकताक नेपाल बहुराष्ट्र मुलुक कि एकल भन्ने बहस चर्किँदा पनि काङ्ग्रेस मौन रह्यो । यसरी मौन रह्यो कि बुद्धको सालिकको मौनतालाई पनि चुनौती दियो । लिपुलेकका बारेमा चीन र भारतबीच भएको सम्झौता नेपाली आँखामा नराम्रोसँग बिझायो, तर देउवाहरूको आँखा त्यस प्रकरणमा पनि बिझाएन ।रणनीतिक एवम् कूटनीतिक दृष्टिले अत्यन्त संवेदनशील तथा अर्थपूर्ण मानिएको उक्त विषयमा समेत देउवाहरू प्रतिक्रियाविहीन रहँदा त्यसले काङ्ग्रेस पार्टी जीवन्त रहेकोमा शङ्का पैदा गराएको थियो ।
हालै सम्पन्न बिमस्टेक सम्मेलनमा संयुक्त सैन्य अभ्यास हुने घोषणा भयो, काङ्ग्रेस मौन ! सैन्य अभ्यास गर्ने सहमति बनेको र त्यस निम्ति प्रक्रिया नै शुरु भइसकेको पृष्ठभूमिमा सरकार अचानक पछि हट्यो, जसले नेपाल–भारत सम्बन्धलाई शङ्का र अविश्वासको जटिल मोडमा पुऱ्याएको छ ।भारतीय सेनाको नेतृत्व तथा अन्यबाट उत्पन्न प्रतिक्रियाले दुई मुलुकबीच अविश्वासको कति गहिरो खाडल खनियो भन्ने स्पष्ट गरेको छ । फेरि पनि देउवाको मौनता कायम रह्यो, मानौँ यो काङ्ग्रेसको सरोकारको विषय नै होइन ।
सत्तामा कम्युनिस्ट पार्टीको पकड बलियो हुँदै जाँदा न्यायालयमाथिको अतिक्रमण र हस्तक्षेप लज्जास्पद किसिमबाट वृद्धि भएको छ । एउटा प्रधानन्यायाधीशलाई न्यायपरिषद्को रहस्यमयी एवम् नियोजित पत्रका आधारमा ‘कु’ गरिँदा मौन रहेको काङ्ग्रेसले प्रधानन्यायाधीशमा प्रस्तावित अर्का व्यक्तिलाई गैरन्यायिक किसिमले अस्वीकार गरिँदा पनि न्यायका पक्षमा केही गर्नुपर्ने ठानेन । न्यायपालिकालाई पार्टीविशेषको शाखा कार्यालय बनाउने अभ्यास भइरहँदा देउवाको काङ्ग्रेस पखेटा बाँधिएको लाटोकोसेरोझैँ चुपचाप हेरिबसेको छ ।
करको दर र दायरा बढाइँदा आमजनताको जीवन कष्टकर बनेको छ । कुनै बेला हिंसात्मक क्रियाकलापमा रहेका माओवादीहरूले चन्दा असुलेको शैलीमा अनेक आकारप्रकारका सरकारहरूले कर असुलिरहेका छन्, काङ्ग्रेस मौन । अनियन्त्रित बजारभाउले जनजीवन थप असहज बनाएको छ, काङ्ग्रेस मौन ।यातायात व्यवसायीको सिन्डिकेट हटाउन खोज्दा पनि काङ्ग्रेस मौन र सरकारको उक्त निर्णय कार्यान्वयन हुन नखोज्दा पनि काङ्ग्रेस मौन । समयमै गुणस्तरीय निर्माण सम्पन्न नगर्ने ठेकेदारहरूलाई दण्डको भागीदार बनाउने कुरा अघि सारिँदा पनि काङ्ग्रेस मौन र, कामचोर ठेकेदारहरू कारबाहीमुक्त हुँदा पनि काङ्ग्रेस मौन !गाउँगाउँका टोले सरकारहरू खर्च बढाउने, सर्वसाधारणलाई सताउने र स्रोतसाधनको दुरुपयोग गर्ने काम गरिरहँदा पनि काङ्ग्रेस मौन र तेल तथा तरकारीको भाउ हप्तैपिच्छे बढिरहँदा पनि काङ्ग्रेस मौन !
सुनकाण्डको पर्दाफास भएर तस्करीमा संलग्नहरूमाथि कारबाहीको प्रक्रिया शुरु हुँदा मौन रहेको काङ्ग्रेस उक्त प्रक्रिया टुङ्गोमा नपुगीकन टुङ्ग्याइँदा पनि मौन छ । विपक्षीको भूमिका समेत माधव नेपाल, वामदेव गौतम र प्रचण्डहरूले निर्वाह गर्नुपर्ने हो भने प्रतिपक्षी नेताका रूपमा कसैलाई तलब सुविधा र विशेष दर्जा दिएर पालनपोषण गर्नुको औचित्य के ?
कुनै समय काङ्ग्रेसलाई सरकार चलाउन असफल ठानिए पनि प्रतिपक्षी भूमिकामा परिपक्व र सफल ठानिन्थ्यो । देउवाले विपक्षी भूमिकाका निम्ति समेत काङ्ग्रेस योग्य नभएको प्रमाण पेस गरिरहेका छन् । कुनै पक्ष या व्यक्ति भूमिकाहीन देखियो भने बुझ्नुपर्छ– त्यस्ताको औचित्य सकियो । यस दृष्टिले शेरबहादुर देउवाले काङ्ग्रेसको औचित्य जोगाउन सकेको देखाउँदैन र देउवाबाट काङ्ग्रेसको औचित्य जगाउन सकिने पनि ठानिँदैन ।
पञ्चायत बलियो हुँदा पञ्चजस्तै र माओवादी बलियो देखापर्दा माओवादीजस्तै देखिने समूहलाई राजनीतिक दल मान्ने कि विचारविहीनहरूको गन्तव्यहीन झुण्ड ? यो प्रश्नको जवाफ देउवाबाट खोजिएको होइन, तर काङ्ग्रेस पार्टीले यसको जवााफ दिन सक्नुपर्छ ।संवैधानिक राजसंस्था, बहुलवादमा आधारित विशुद्ध संसदीय प्रजातन्त्र, राष्ट्रियता र समाजवादका आफ्नो मौलिक विचार–दर्शनमा अड्न नसक्ने काङ्ग्रेसको उभिने ठाउँ के सम्पत्ति र सत्ता मात्रै हो ? आफैँ सुध्रिनु–सच्चिनु नपर्ने, आफ्नै प्रयासले सफलता हासिल गर्नेभन्दा अर्को पक्षको बर्बादीमा मात्र आफ्नो भविष्य देख्नेहरूलाई राजनीतिकर्मी भन्नुपर्ने कि नपर्ने, यस्तो प्रश्न उठ्ने स्थिति पनि देउवाको काङ्ग्रेसले बनाइदिएको छ ।
काङ्ग्रेसलाई अहिले पनि गाली र आलोचनाका निम्ति केही हदसम्म योग्य ठानिँदै छ, त्यसैले घोचिँदै छ । देउवाले काङ्ग्रेसलाई यस्तो स्थितिमा नपुऱ्याउन् जतिबेला गाली र आलोचनाको निम्ति पनि काङ्ग्रेस अयोग्य ठहर होस् ।जस्तो अहिले प्रजापरिषद्लाई गाली गरिँदैन र चीनको कोमिन्ताङ पार्टी पनि आलोचना या गालीको निम्ति योग्य मानिँदैन । गालीमुक्त हुन मर्नुपर्छ, मर्न नसके मरेतुल्य भए पनि आलोचनामुक्त हुन पाइएला, देउवा यसरी नै काङ्ग्रेसलाई मरेतुल्य बनाउँदै छन् ।
काङ्ग्रेसले उठाउनुपर्ने–सक्ने अनेक मुद्दा छन् । सरकारले परिणाममुखी काम गर्न नसकेको स्थितिमा विपक्षले जनतामा आशा र जागरण पैदा गर्न सक्नुपर्ने हुन्छ । विपक्षीका निम्ति उर्वर भूमि तयार भइरहँदा देउवाको काङ्ग्रेस पानी छर्केर ब्युँताउनुपर्ने गरी बेहोस छ । राजनीतिक बजारमा मुद्दाहरूको चाङ छ, तर काङ्ग्रेसका ‘बकुल्ला’हरू कुनै गोविन्द केसीले अनशन गर्ला र माइतीघर मण्डलामा भेला भएर नारा लगाउँला भन्ने मानसिकतामा छन् । काङ्ग्रेस ‘कोमा’मा पुगेको आभास हुन थालेपछि सत्ता पक्षकै नेताहरू विपक्षीको भूमिकासमेत आफैँ निर्वाह गर्न अग्रसर भएका छन् ।
हिन्दूराष्ट्रको एजेण्डा पनि सत्तापक्षले नै बोक्यो र औचित्यहीन सङ्घीयतालाई खारेज गरेर विकेन्द्रीकरणको नीति अवलम्वबन गर्नेजस्ता एजेण्डासमेत कम्युनिस्ट पार्टीले नै ग्रहण गऱ्यो भने शेरबहादुरको काङ्ग्रेसले गाउने गीतचाहिँ के ? ल लल ललल ल लल ल ललल अनि सलल मात्र !?
अब फेरि भन्नुस् , रास्ट्रीय जागरण के का लागि ??
सर्वप्रथम नेपाली काङ्ग्रेसको जागरण केन्द्र, प्रदेश, जिल्ला, क्षेत्र र स्थानियस्तरमा काङ्ग्रेसको नाममा राजनिती गर्ने,गर्छौ भन्ने र काङ्ग्रेसको खोल ओढेका नेतृत्वहिन नेतृत्वमा अत्यावश्यक छ । खल्तिमा टिकट ल्याएर मोलमोलाइमा बिक्री गर्नेदेखी काङ्ग्रेसलाई यहासम्म पुर्याउने केन्द्रमा मात्र नभई स्याङ्जा जिल्लामा समेत गुटउपगुटको स्पष्ट बिकृत वातावरण बिकास हुँदै गैरहेको स्थितिमा आजिवन रुखमा मत गर्दै आएका मतदाताहरुलाइ जम्मा गरि सरकारपक्षको चर्को आलोचना मात्रै गर्नेगरि जागरणका नाममा सामाजिक संजालमा फोटो पोस्टाउने जात्रामात्रै भएको पो हो कि भन्ने भान भैरहेको छ अत यो अभियानको नतिजामाथी आशावादी हुनु बेकार छ । काङ्ग्रेस थप्नु छैन महोदयहरु, ओरिजिनल काङ्ग्रेसलाई बिचलन हुनबाट जोगाउ, तिम्रो काङ्ग्रेस आफै जाग्नेछ ।